با سلام خدمت خانم دکتر . دیروز متوجه شدم فرزند 12 ساله ام در اینترنت با یک پسر چت می کند . بسیار نگرانم که از او سوءاستفاده شود چکار کنم ؟
با سلام خدمت شما مادر عزیز.
در ابتدا باید کمی از ویژگیهای دوران نوجوانی اطلاعاتی داشته باشید .
دوران نوجوانی چه ویژگی هایی دارد؟
بسیاری از روانشناسان دوران نوجوانی را یک مقطع بحرانی در زندگی نامیده اند چرا که در این دوران ناگهان غدد هورمونی شروع به ترشح می کنند . هورمونهایی مثل “اوکسی توسین” که در اصطلاح عامه آن را “هورمون عشق” می نامند . با ترشح این هورمون دختر شما که تا دیروز از دیدن غروب آفتاب هیچ احساسی نداشت حال می تواند با دیدن غروب آفتاب جملات عاشقانه بنویسد همین اتفاق در مورد احساس او به جنس مخالف هم می افتد او که تا دیروز از جنس مخالف هیچ احساسی نداشت ناگهان تمایل شدیدی به جنس مخالف پیدا می کند و به اصطلاح تشنه ارتباط با جنس مخالف می شود . در حالیکه شما همچنان مثل قبل از او انتظار دارید که هیچ تمایلی به جنس مخالف نداشته باشد .
بنابراین با دانستن این واقعیت و درک تغییرات بدنی ، احساسی و روانی نوجوانتان، روش برخوردتان هم با او تغییر کند . با تغییرات او همراه شوید و روش برخوردتان را با او تغییر دهید
مثالی ساده می زنم . زمانی که فرزند شما گرسنه می شود شما گرسنگی او را به رسمیت میشناسید و به او غذا می دهید و هیچ وقت او را به خاطر گرسنگی اش دعوا نمی کنید اما الان او گرسنه ی جنس مخالفش شده اگر این گرسنگی او را به رسمیت نشناسید چیزی از گرسنگی او کم نخواهد شد و او با هر روشی به دنبال رفع گرسنگیش خواهد بود حتی دور از چشم شما .
اما اشتباهات والدین چیست؟
1-بعضی والدین فرزند خود را تنبیه کلامی یا بدنی می کنند.
2-بعضی والدین فرزندشان را از بعضی امتیازات مثل موبایل یا بیرون رفتن محروم می کنند .
3-بعضی والدین تا چند روز با فرزند خود قطع رابطه می کنند و….
چه باید کرد؟
برگردیم به مثال گرسنگی .
زمانی که شما می دانید فرزندتان گرسنه است او را از خوراکی محروم نمی کنید چون می دانید در نهایت او باید چیزی بخورد تا گرسنگی اش رفع شود پس یا خوراکی های مناسب در اختیارش می گذارید و یا منافع و مضرات خوراکی را به او می گویید و انتخاب را به عهده او می گذارید هر چند بعضی والدین از زور و اجبار و امرو نهی و نصیحت استفاده می کنند برای اینکه مانع شوند تا خوراکی مضر بخورد اما باز هم زمانیکه در کنار فرزندشان نیستند باز هم او همان چیزی را می خورد که دوست دارد حال فرزند شما گرسنه ی جنس مخالف است آیا می خواهید مانعش شوید؟
پس بهتر است دو کار زیر را انجام دهید .
1-رابطه خوبی با او برقرار کنید و به جای دور شدن از او به او نزدیک شوید چون شما مهمترین محل امن و حامی او هستید وبهترین کسی هستید که می تواند به او اعتماد کند . چرا که از شما هیچ آسیبی به او نخواهد رسید . پس به او نشان دهید که من تورا بدون هیچ قید و شرطی دوست دارم . تو هر کاری که انجام بدهی باز هم من تو را دوست دارم شاید کارهای تو را تایید نکنم اما از عشق من به تو کم نخواهد شد . در این حالت فرزند شما هر کار اشتباهی هم انجام دهد می داند که باز هم شما او را دوست دارید وکنارش خواهید بود و این جلوی آسیب های بعدی او را خواهد گرفت.
2- باید در مورد رابطه سالم با جنس مخالف اطلاعات کافی به او بدهید .
ما در ارتباط با فرزندمان نمی توانیم او را مجبور به انجام کاری کنیم . شاید این روش در کودکی جواب دهد اما با ورود او به مرحله نوجوانی دیگر زیر بار اجبار و کنترل شما نخواهد رفت و نتیجه این می شود که از شما فاصله خواهد گرفت و این فاصله به او بسیار آسیب زننده است . حتی اگر فرزند شما در نوجوانی هم خود را زیر بار کنترل شما ببرد به این دلیل است که از این کنترل شما سودی می برد( ارضای نیاز به بقا، عشق و تعلق ، ارزشمندی) نه به خاطر این که شما تسلط بیشتری به او دارید . و دوم اینکه فرزند شما فقط تا زمانی که تحت کنترل شماست رفتاری خارج از خواست شما انجام نخواهد داد همینکه از تحت کنترل شما خارج شد مثلا در خارج از خانه یا در بین دوستان و… رفتاری که خودش دوست دارد انجام خواهد داد .
پس بهترین کار” دادن اطلاعات درست” به اوست تا او با استفاده از این اطلاعات ، بتواند تصمیم درست را بگیرد .
از جمله اطلاعاتی که باید به فرزندتان بدهید ویژگی های یک ارتباط سالم است:
ارتباط سالم چه ویژگی هایی دارد؟
یک رابطه سالم 5 ویژگی دارد:
اول اینکه حدود رابطه عاطفی در رابطه سالم مشخص است . یعنی رابطه ای که به سرعت ایجاد می شود و جلو می رود این رابطه ، عاطفی نیست بلکه فقط برای ارضای نیاز است.رابطه عاطفی آرام آرام و مرحله به مرحله جلو می رود و حدود 6 ماه طول می کشد که تبدیل به رابطه عاطفی شود . مثل کسی که تازه گواهینامه گرفته باشد در همان ابتدا با سرعت بالا ناگهان در جاده حرکت نمی کند بلکه گام به گام به مرحله ای می رسد که بتواند در جاده با سرعت 200 کیلومتر بر ساعت براند . پس نباید سریع خودمانی شوید.
2-شرط دوم در رابطه عاطفی سالم این است که طرفین رابطه، باید مهارت مدیریت هیجان را داشته باشند . مثلا راننده ای که عصبانی است یا خیلی خوشحال است نباید رانندگی کند تا زمانی که بتواند احساسات خود را کنترل کند .
3-شرط سوم این است رابطه عاطفی سالم رابطه ای است که آشکار است نه پنهانی. اگر طرف مقابل اصرار دارد که رابطه پنهانی باشد نباید به او اعتماد کنید
4-شرط چهارم این است که دختر و پسر از تفاوتهای جنسیتی آگاه هستند .و ویژگی های شخصیتی دختر و پسر را می دانند
5-شرط پنجم رابطه سالم این است که رابطه دوطرفه باشد . اگر صمیمیت ، تعهد یا ارضای نیاز جنسی، یک طرفه است آن رابطه ، سالم نیست.
پس شما مادر عزیز فقط با ابراز نگرانی نمی توانید جلوی آسیب هایی که در کمین فرزندتان است را بگیرید.بلکه بهتر است ابتدا دست از رفتارهای مخرب رابطه مثل امر و نهی ، نصیحت، تنبیه، تهدید و باج دادن برداریدو با کمک رفتارهای پیوند دهنده رابطه مثل محبت کردن ، گوش دادن فعال ، سکوت و پرسشگری در کنار احترام و اعتماد به او نزدیک تر شوید و سپس اطلاعات کافی از آسیب هایی که در کمین اوست به او بدهید اما در نهایت خود اوست که در شرایط مختلف تصمیم می گیرد. موفق باشید.
بیشتر بخوانبد : آزادی نوجوان