توضیحات

 

انسانهای اولیه بخاطر ترس از حیوانات وحشی و درنده، برای نجات جان خود، ابتدا، پا به فرار می گذاشتند. با گذشت زمان برای حفظ جان خود و دفاع از خانواده خود، وسایل و ابزاری مثل نیزه، تیر و کمان ساختند.

یعنی ترس، احساس نیاز و احتیاج را در انسان برانگیخت و احتیاج باعث اختراع و کشف راهی برای حفظ جان و بقاء نسل انسان شد.

ترس طبیعی و مثبت، حالت عاطفی، هیجانی و بی نهایت سالم است که ما را از خطر آگاه می کند و باعث می شود که ما در برابر محرک های تهدید کننده، حالت تدافعی به خود گرفته و برای مقابله با عوامل آسیب زا آماده شویم و از خود محافظت کنیم.

کودکان در سنین پایین، دارای تفکر جاندار پنداری (جان بخشیدن به اشیاء بی جان) می باشند و از تفکر انتزاعی بی بهره اند. آنها نمی توانند فرق بین رویا و واقعیت را بدرستی تشخیص دهند و آنچه را که تصور و خیال می کنند، فکر می کنند که واقعیت دارد، بنابراین از نظر کودک، ترسش واقعی است و حقیقت دارد. کودکی که فکر می کند یک جن و یا غول زیر تخت او قایم شده است و یا در تاریکی، سایه روی دیوار را به شکل یک هیولا ببیند و یا کودکی که پشت پنجره اش لولو و اشباح را می بیند که به چشم های او زُل می زنند و او را نگاه می کنند، نشان از این دارد که ترس برای کودکان واقعی است. پوچ و بی معنی دانستن، تحقیر و تمسخر، خیالی و بی اساس دانستن این ترس توسط بزرگسالان و والدین و گفتن اینکه این چیزها که ترس نداره ! این ها همه خیالاتِ ! نه تنها کمکی به از بین رفتن ترس کودکان نمی کند بلکه باعث تشدید ترس آنها می شود. چرا که کودکان احساس می کنند بزرگترها و والدین اشان احساسات آنها را درک نمی کنند، بنابراین احساس تنهایی می کنند.

تقریباً 90% کودکان 14-2 ساله دچار ترس های مختلفی می شوند.

کودکان معمولاً دارای دو نوع ترس هستند، ترس از عوامل و وقایع خارجی که شایعترین آنها ترس از تاریکی است و همچنین ترس از حیوانات و صداها و دوم، ترس از عوامل درونی مانند غول های خیالی و ترس یا اضطراب از بی کفایتی، یا ترس از ضعف های خودشان.

اگر والدین با صبوری و آرامش، ترس فرزندشان را بپذیرند و آن را برای سن اشان طبیعی و عادی بدانند و با ملایمت با ترس او برخورد کنند، کودک احساس می کند که والدینش به احساسات او اهمیت و ارزش قائلند و کاملاً نگرانی و دلهره او را درک می کنند و با تمام وجود از او حمایت و پشتیبانی می کنند.

اگر والدین در همه حال و با تمام وجود از فرزندشان حمایت و پشتیبانی کنند، بنحوی که کودک احساس کند که والدین اش هیچگاه او را تنها و رها نمی کنند، و در همه شرایط و ناملایمات از او دفاع خواهند کرد و تکیه گاه او خواهند بود، خودباوری و اعتماد بنفس او بالا خواهد رفت و براحتی می تواند با ترس های خود کنار بیاید و از بسیاری از ترس های خود گذر کند و یا بر آنها غلبه کند.

اکثر کودکان در دوران کودکی دچار ترس های مختلفی می شوند و ترس جزء طبیعی دوران رُشد آنها محسوب می شود. ترس کودکان درحد طبیعی اگر موقت، گذرا و بدون ایجاد علایم جسمانی مثل (طپش قلب، سردرد، شکم درد، اسهال و استفراغ و …) باشد نه تنها مخرب نیست، بلکه باعث حفظ سلامتی او از خطرات می شود و بسیار سازنده خواهد بود و باعث افزایش سرعت و دقت در انجام کارها، افزایش تمرکز در مطالعه و بالا رفتن کارایی تحصیلی و نهایتاً پیشرفت کودک در زندگی می شود.

ترس طبیعی به کودک، نحوه رویارویی با مشکلات روز مره را یاد می دهد، به او قدرت روبرو شدن با موقعیت های جدید را می دهد، ترس خلاقیت کودکان در پیدا کردن راهی برای غلبه بر مشکلات را افزایش می دهد و مهارت حل مسئله او را بالا می برد.

در مقابل، اگر ترس کودک مداوم، شدید و طولانی مدت باشد و باعث اُفت عملکرد تحصیلی او شود و همچنین فعالیتهای روزانه و مورد علاقه وی را، مثل بازی کردن، مختل کند و کودک دچار علایم جسمی شود این ترس، بیمار گونه، مرضی و مُخَّرب خواهد بود. ترس مرضی ممکن است کودک را دچار افسردگی، اضطراب، منزوی شدن و طرد شدن از جمع دوستان نماید، مورد تمسخر همسالان قرار دهد، باعث احساس حقارت و خود کم بینی او شود و سبب از بین رفتن اعتماد بنفس وی گردد.

اگر ترس های کودکان بدرستی و بموقع شناسایی، تشخیص و درمان نشوند، ممکن است به ترس مرضی و بیمار گونه تبدیل شوند و این ترس در کودک نهادینه شده و تا زمان نوجوانی و جوانی هم ادامه پیدا می کند و بشکل های دیگر مثل ترس از جمع، ترس از صحبت کردن جلوی جمع، ترس از امتحان و ترس از مرگ خود را نشان می دهد و این تهدیدی بر اعتماد بنفس وی خواهد بود و نه تنها مانع از پیشرفت او در زمینه های مختلف تحصیلی، شغلی، خانوادگی و اجتماعی شده که زمینه شکست و پسرفت او را در زندگی نیز فراهم خواهد آورد. چنانچه شیخ اجل سعدی علیه الرحمه می فرماید :    ( هرکه نترسید بُرد         و هر که ترسید مُرد)

 

و یا بفرموده مولای متقیان حضرت علی(ع) :

(ترس نقصان است و آن کس که از چیزی ترسید، همواره در حال عقب نشینی است).

 

هدف از نگارش این کتاب، آشنا کردن مخاطبان و علی الخصوص والدین در مورد علل ترس و اضطراب کودکان، انواع ترس کودکان، شناسایی و تشخیص ترس های مرضی و ارائه راهکارهای عملی جهت غلبه و از بین بردن ترس های کودکان می باشد.

در پایان لازم می دانم، از سرکارخانم دکتر سیما میرلو که در بازنویسی و ویرایش کتاب کمک شایانی نموده اند و همچنین از سرکار خانم سلیمانیان که زحمت تایپ و صفحه آرایی کتاب را کشیده اند، تشکر نمایم.

بدون شک، این کتاب عاری از کاستی و نقص نمی باشد، لذا از خوانندگان کتاب تقاضا دارم جهت رفع نواقص و پُربارتر شدن این کتاب، نظرات، پیشنهادات و انتقادهای ارزنده خود را از طریق آدرس پستی زیر ارسال نمایند:

آدرس :تهران .خیابان دکتر شریعتی .ابتدای خیابان دستگردی (ظفر)پلاک7.ساختمان سبز.طبقه6 واحد23 مطب دکتر امین زاده

تلفن: 021-22922434

mojtabaaminzadeh20@yahoo.com  Email: